چیا (Chia) ارز رمزنگاری شده جدیدی که ادعا می کند سازگار با محیط زیست است. معاملات این ارز در تاریخ 3 مه 2021 آغاز شد. ارز مجازی که chia نام دارد و توسط بستری به نام Chia Network ایجاد شده است، خود را به عنوان “یک گزینه” سبز و دوستدار محیط زیست ” تبلیغ می کند.  Chia Network توسط بیرام کوهن (Bram Cohen) موسس بیت تورنت (BitTorent) در سال 2017 پایه گذاری شد. این بلاکچین یک شبکه جهانی و منبع باز و غیرمتمرکز از رایانه ها خواهد بود که یک سیستم تسویه حساب پرداخت را انجام می دهد و از یک ارز رمزپایه بومی معروف به chia یا XCH استفاده می‌کند. این بلاکچین قصد دارد یک شبکه تسویه حساب رمزنگاری کارآمدتر از بیت کوین یا اتریوم باشد.

قیمت این رمزارز در هنگام عرضه به ۱۸۰۰ دلار رسید؛ اما سه روز بعد شاهد افت قیمت آن به حدود 565 دلار بودیم. این رمزارز اکنون شرایط را اندکی بازیابی کرده است و در هنگام نوشتن این مقاله در تاریخ 18 می 2021  با قیمت حدود 1300 دلار معامله می‌شود. در آوریل ۲۰۲۰  نسخه بتا از بلاکچین چیا به طور رسمی منتشر شد و در واقع شروع کار رسمی چیا از آن زمان بود. طبق پیش بینی‌های به عمل آمده و احتمالا میزان استخراج و خرید و فروش  Chiaتا پایان سال ۲۰۲۱ از بیت کوین و اتریوم پیشی بگیرد.

اگر قبلاً با ارزهای رمزنگاری شده دیگر آشنایی دارید، از ابتدا باید بگویم کهChia  یک رمزارز بسیار متفاوت است. هرچند با برخی از مفاهیم بنیادی بلاکچین با آنچه در گذشته اتفاق افتاده تفاوت اساسی ندارد، اما کوین Chia  الگوریتم اثبات کار را برای ایمن سازی بلاکچین رد می کند و در عوض اثبات زمان و مکان ( Proof of Space ) را اجرا می کند، اما به نظر می رسد مورد دوم عامل مرتبط تر Chia به جای استخراج کوین با اختصاص مقدار زیادی توان پردازشی به این کار، به سادگی به نقشه های ذخیره سازی احتیاج دارد- اما این قطعات باید با داده های صحیح پر شوند.

در تشبیه با کشاورزی در دنیای واقعی ابتدا باید یک قطعه زمین را تمیز کنید (به عنوان مثال، هر فولدر موجود در دستگاه های ذخیره سازی خود را که فضای زیادی را اشغال می کنند حذف کنید)، سپس زمین را شخم زده و بذر می پاشید (یک طرح برای Chia محاسبه کنید)، و سپس … خوب، شما منتظر می مانید تا محصولات رشد می کند، که زمانی که این محصولات بلوک های چیا باشند می تواند مدت زمان زیادی طول بکشد.

سایر ارزهای دیجیتال (مانند: بیت کوین، اتریوم، دوج کوین و …) از منابع کامپیوتر مانند: GPU، RAM  و CPU  استفاده می‌کنند؛ ولی Chia به منظور کاهش مصرف انرژی، از هارد دیسک سیستم و SSD استفاده می‌نماید. برای استخراج Chia به مقدار زیادی فضای ذخیره سازی احتیاج خواهد داشت.

در این حالت، حداکثر ظرفیت نوشتاری (TBW) به یک برای استخراج رمزارز Chia تبدیل می‌شود. حداکثر ظرفیت نوشتاری به اندازه سرعت SSD مهم خواهد بود، به همین دلیل SSD های موجود در بازار گزینه چندان مناسبی برای اینکار محسوب نمی‌شوند و ماینرها باید برای مزارع خود به سراغ SSD‌ و هارد دیسک‌های مخصوص دیتاسنتر بروند. با افزایش محبوبیت این رمزارز، یک شرکت تولید کننده مادربرد به اسم Onda محصول جدید خود را به 32 درگاه SATA HDD و SSD مجهز کرده است.

در حال حاضر برخی از تولید کنندگان روی تولیدSSD  های مخصوص برای استخراج رمزارز Chia کار می‌کنند و بنظر می‌رسد مادربردها نیز از این قاعده مستثنی نباشند و در آینده شاهد مدل‌های بیشتری از این دست باشیم.

نمودار قیمت چیا Chia/USD تا روز 17 می 2021، منبع: CoinMarketCap

طبق آمار مصرف انرژی برای استخراج بیت کوین در هر سال بیشتر از انرژی مصرفی کشور سوئد است ولی مصرف انرژی استخراج چیا به دلیل استفاده از حافظه های ذخیره سازی کم می باشد. این ادعا که چیا دوستدار محیط زیست به‌حساب می‌آید شاید چندان اهمیت پیدا نکند؛ چون محبوبیت چیا باعث شده است کم‌کم شاهد کمبود حافظه‌ی ذخیر‌ه‌سازی HDD و SSD در بازار باشیم. استخراج چیا طول عمر این درایوها را به‌شدت کاهش می‌دهد.

همانطور که ابتدای مقاله ذکر گردید ارز دیجیتالی مانند بیت کوین بر اساسی الگوریتم اثبات کار می باشد اما چیا برخلاف دیگر ارزهای رمز پایه از الگوریتم اثبات فضا و اثبات زمان استفاده می‌کند. به استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال ماینر می گویند در حالیکه به کسانی که چیا استخراج می‌کنند، «کشت‌گر» گفته می شود. کشت‌گران چیا می‌توانند بخشی از حافظه سیستم خود را که غیرقابل استفاده مانده است به کشت این ارز دیجیتال اختصاص دهند.

محبوبیت چیا بیشتر از اینکه به نفع ماینرها یا معامله گران باشد به سود تولیدکنندگان حافظه‌ی ذخیره‌سازی است، چون فروش آن‌ها را بالا برده است. همانطور که ذکر گردید استخراج چیا طول عمر درایوها را به‌شدت کاهش می‌دهد بنابراین تعدادی از تولیدکنندگان نظیر گلکس تاکید کرده اند استفاده از حافظه‌ی ذخیره‌سازی برای کشت چیا باعث باطل شدن گارانتی می‌شود.

بر اساس وب‌سایت فست تکنولوژی (Fast Technology)، کشت مداوم چیا روی SSD ۵۱۲ گیگابایتی که در حالت عادی بین پنج تا ۱۰ سال کارکرد مفید دارد، می‌تواند عمر آن را به تنها حدود ۴۰ روز نیز کاهش بدهد. در این بازه‌ زمانی ۲۶۵ ترابایت داده روی درایو ۵۱۲ گیگابایتی نوشته می‌شود.

درایوهایی که دارای ظرفیت بیشتری هستند برای مدت‌ زمان طولانی‌تری دوام می‌آورند؛ اما کشت چیا عمر آن‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد. در کشت چیا، عمر یک SDD یک ترابایتی حدود ۸۰ روز می باشد و بنابراین درایو دو ترابایتی عمرش نهایت به ۱۶۰ روز می‌رسد.

باد توجه به اینکه قیمت SSD پایین است اولین مسئله ای که به ذهن کشت‌گران چیا می رسد این است که بسادگی درایوهای خراب‌ را دور بریزند و درایو جدید خریداری کنند که البته این موضوع برای محیط زیست ضرر دارد و با اهداف اولیه این رمزارز در تضاد است. کشت‌گران همچنین می‌توانند NVMe SSD بسیار بادوام تیم گروپ (TeamGroup)  را که بطور ویژه برای کشت ارزهای دیجیتال تولید می‌شود، خریداری کنند. این درایو دارای دوام ۱۲۰۰۰TBW  است و با گارانتی ۱۲ ساله عرضه می‌شود؛ اما قیمت ۸۰۰ دلاری برای ورژن دو ترابایتی به احتمال زیاد باعث خواهد شد افراد زیادی سراغ خریداری آن نروند.

چرا به Chia Network ارز دیجیتال سبز می گویند؟ چنانچه دقت کرده باشید لوگوی این ارز دیجیتال برگ یک گیاه می باشد. جالب است بدانید که چیا از نوعی دانه خوراکی اقتباس شده است. علت این است که صرفه جویی بسیار بالایی در انرژی دارد. همانطور که گفتیم استخراج این رمزارز آنچنان از پردازنده گرافیکی و CPU کار نمی­کشد ولی در عوض به چندین ترابایت فضا نیاز دارید. به همین علت است که رنگ لوگوی این ارز دیجیتال سبز رنگ است. همچنین chia network در وب سایتش خود را طرفدار محیط زیست اعلام کرده است.

تفاوت با سایر ارزهای رمزپایه

اگر قبلا با دنیای استخراج رمزارزها مانند بیت کوین و اتریوم آشنایی دارید باید بگویم که رمز ارز چیا عملکرد کاملا متفاوتی دارد بطوریکه حتی برای استخراج کنندگان این رمزارز  برخلاف سایر رمزارزها از عنوان کشت گر استفاده می شود.  برای استخراج سایر ارزها، توان پردازشی بالا مورد نیاز می باشد و همچنین مصرف برق بسیار بالا می‌باشد. ولی در مقابل استخراج یا کشت Chia نیازمند هارددیسک با ظرفیت بسیار بالا می‌باشد بطوریکه در مصرف برق تا حد بسیار زیادی صرفه جویی خواهد شد. بنابراین  برای شروع کار استخراج Chia  در ابتدا شما باید میزان حافظه‌ای که برای استخراج این ارز دیجیتال را مشخص کرده و هرگونه اطلاعات و داده های اضافی بر روی هارد خود را حذف نمایید. بعد از آن باید منتظر بمانید تا این ارز دیجیتال به مرور زمان استخراج شود. لازم است بدانید که صبر زیادی را می طلبد چرا که شاید مدت زمان زیادی طول بکشد.

روند کار چیا چگونه است؟

هر رمزارز، روش خاص خودش را برای تایید معاملات خود دارند. سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین میزان زیادی از پردازنده گرافیکی یا CPU را اشغال می‌کند. این کار باعث می‌شود تا برق و انرژی زیادی مصرف شود. برای استخراج چیا فقط به فضای خالی برای ذخیره سازی نیازمندیم. به گفته CoinMarketCap ، فرایند “اثبات فضا و زمان” از سوی چیا به شرکت کنندگان در شبکه این امکان را می دهد تا نشان دهند که در مدت زمان مشخصی اطلاعات را به صورت فیزیکی ذخیره نمایند.

تمام معاملات بیت کوین با استفاده از یک پایگاه داده به نام بلاکچین توسط شبکه های عظیم رایانه تأیید و ثبت می شوند. به طور معمول این فرآیند برای تأمین انرژی این رایانه ها به مقدار زیادی برق نیاز دارد – برخی تخمین ها تولید دی اکسید کربن استخراج بیت کوین را برابر با نیوزلند می دانند. موسس Chia Network به CNN Business گفت که امیدوار است به زودی chia در صرافی های رمزنگاری، از جمله Coinbase، صرافی ارز دیجیتال که در آوریل منتشر شد، وارد شود.

برای استخراج ارز دیجیتال چیا به چه سخت افزاری نیاز داریم؟

برای استخراج دیگر ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین یا اتریوم به پردازنده گرافیکی قوی نیاز دارید و زمانی که سایت مورد نظر را بر روی کامپیوتر شخصی خود اجرا کنید، استخراج به طور خودکار انجام خواهد شد اما برای استخراج یا کشت چیا به زمان و فضای ذخیره­سازی بالا نیاز داریم و همان طور که توضیح دادیم، برای استخراج 91 بلوک چیا حدود 68 روز زمان نیاز هست.  برای ذخیره هر واحد 101.4 گیبی بایتی chia به 305 گیبی بایت فضای خالی احتیاج داریم. بنابراین توصیه ما به شما خرید هارد دیسک با ظرفیت بالا می‌باشد.

برای استخراج این ارز با یک پردازنده گرافیکی معمولی و یک RAM چهار گیگابایتی کار شما انجام می شود و مهمترین موضوع برای استخراج چیا  هارد دیسک قدرتمند می باشد.

برای استخراج چیا چه مقدار فضای ذخیره سازی نیاز است؟

یک HDD کامل 10 ترابایتی می تواند 91 بلوک استاندارد Chia (101.4 GiB) را در خود ذخیره کند. فضای تقریبی هر بلوک چیا تقریبا حدود 101.4 گیگا بایت است. به هر حال 91 بلوک در یک هارد دیسک 10 ترابایتی باید هر سه ماه یکبار بلوک برنده شود- هر 84.3 روز یک بار در فضای شبکه فعلی، که به سرعت در حال افزایش است. هر طرح Chia به نوعی شبیه یک کارت Bingo عظیم و پیچیده است. پشت آن ریاضیات پیچیده ای وجود دارد، اما این تشبیه باید کافی باشد. هر بار که یک چالش بلوکی پیش می آید، شبکه Chia بر اساس قوانین مختلف یک برنده را تعیین می کند. اگر طرح شما با بلوک مطابقت داشته و “برنده” شود، پاداش بلوک دریافت می کنید.

شانس شما برای حل یک بلاک کوین Chia اساساً با بخشی از کل فضای شبکه (netspace) برابر است. در حال حاضر، فضای خالص Chia تقریباً 3.4 EiB قرار دارد. 1EiB برابر است با 60^2 بایت، یا 1،152،921،504،606،846،976 بایت اعشاری). این بدان معناست که اگر 10 ترابایت (10 تریلیون بایت) فضای ذخیره سازی کامل به قطعات Chia اختصاص دهید، احتمال برد شما 0.000257٪ یا 0.00000257 است اگر درصد را کاهش دهیم. جذابیت در این است که تقریباً 4608 بلوک Chia هر روز ایجاد می شود (میزان 32 بلوک در هر 10 دقیقه، یا 18.75 ثانیه در هر بلوک)، و هر یک از آنها می تواند با طرح شما مطابقت داشته باشد.

کدام هارد دیسک برای استخراج رمز ارز چیا مناسب است ؟

همانطور که ذکر گردید، برای استخراج رمز ارز chia به استفاده از هارد دیسک های ظرفیت بالا نیاز داریم. یکی از بهترین‌های هارد دیسک برای استخراج این رمزارز، هارد دیسک SEGATE EXOS STORAGE می باشد که سری X و سری E آن معروف هستند که در ادامه به معرفی کوتاهی از این هارد دیسک می‌پردازیم:

:Seagate Exos شرکت سیگیت (Seagate Technology PLC) شرکت آمریکایی تولیدکننده حافظه‌های ذخیره سازی هست که فعالیت خود را از سال ۱۹۷۹ تحت عنوان Shugart Technology شروع کرد. سیگیت امروزه انواع محصولات را در حوزه‌ی ذخیره‌سازی به بازار عرضه می‌کند. در دسته‌ی محصولات تجاری و سازمانی، آن‌ها انواع دستگاه های ذخیره‌سازی مانند هارددرایو و درایوهای SSD را برای سرورها و دیتاسنترها تولید می‌کنند. در دسته‌ی مصرف‌کننده، سیگیت محصولات متنوعی برای کامپیوترهای PC و لپتاپ به بازار ارائه کرده است. محصولات شرکت سیگیت نیازهای بازار در رسته سیستم های حفاظتی و دوربین‌های فیلم‌برداری، کنسول‌های بازی و ارائه انواع راهکارهای ذخیره‌سازی را برای کسب‌وکارها ارائه می‌کند که شامل پشتیبان‌گیری آنلاین و راهکارهای حفاظت و بازگردانی از داده می‌شود.

هارد دیسک سری EXOS مخصوصا برای استخراج ارز دیجیتال چیا و استفاده در مصارف تجاری، شرکت‌ها و دیتاسنترها طراحی شده است‌. در این بخش، دو مدل از معروف ترین‌های XOS یعنی سری‌های X و E  که قابلیت‌ها و عملکرد منحصر به فرد خود را دارند توضیح داده شده اند.

در دسته محصولات سری  Exos X، هارد دیسک‌های Exos X12 و Exos X10 را با ظرفیتی حداکثر تا ۱۴ ترابایت و سرعت انتقال اطلاعات تا ۲۶۱ مگابایت بر ثانیه طراحی شده اند. این دسته از درایوهای اینترپرایز در واقع جدیدترین فناوری‌ها را در کنار بهره‌وری بالا در مصرف انرژی و بیشترین تراکم ظرفیت دارد.

در دسته محصولات سری Exos E، محصولاتی با گسترده‌ترین مجموعه قابلیت‌ها را در اختیار دارید. مدل‌هایی نظیر Exos 7E2, Exos 7E8, Exos 5E8, Exos 15E900, Exos 10e2400 و بالاخره Exos 7E2000 با توانایی انتقال داده‌ها تا سرعت ۳۱۵ مگابایت بر ثانیه، در این دسته جا می‌گیرند.

آموزش استخراج ارز چیا ورژن 1.0 ارز دیجیتال چیا در 19 مارس 2021 برای سیستم عامل‌های Mac OS و ویندوز منتشر شد. این نسخه از chia به طور رسمی روز جمعه نوزدهم مارس ساعت 14:00 منتشر شد. در ابتدا شما باید نرم افزار Chia Blockchain نسخه مربوط به سیستم عامل خودتان را نصب کنید. برای شروع کار باید یک حساب کاربری ایجاد کنید. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است برای اینکار زمانی که نرم افزار را اجرا کردید، در پنجره نمایش داده شده، گزینه Create New Private Key را انتخاب نمایید. با انتخاب این گزینه، برای شما یک کیف پول جدید و یا به اصطلاح Wallet ساخته می‌شود.

با کلیک بر روی Create A New Privacy Key به صفحه زیر منتقل می شوید:

بعد از کلیک روی گزینه توضیح داده شده، به صفحه زیر هدایت خواهید شد:

پس از آن با کلیک بر روی NEXT را از پایین صفحه به مرحله بعدی منتقل می شوید. اگرWindows Defender Firewall درخواست دسترسی کرد، گزینه Allow access را بزنید. سپس به صفحه اصلی که Full Node نام دارد، بروید. شما می‌توانید این گزینه را در تصویر زیر مشاهده کنید.

اولین کاری که این نرم افزار انجام ‌می‌دهد ، همگام سازی بلوک‌هاست. این کار حدودا 2 ساعت طول می‌کشد. پس از اتمام همگام سازی، status شما به حالت Synched در می‌آید.

 

نمودار ارز چیا: